Co warto wiedzieć o ogólnych mechanizmach filtracji dożylnej?

Dożylne wlewy leków mogą być terapią ratującą życie. W badaniach wykazano, że roztwory te mogą zawierać przypadkowe cząstki, powietrze, mikroorganizmy i związane z nimi endotoksyny a także, powiększone kropelki lipidów, które mogą potencjalnie stanowić zagrożenie dla zdrowia pacjenta.

Badania kliniczne wykazały, że dedykowane filtry do filtracji dożylnej typu in-line (stosowane w linii infuzyjnej), mogą zatrzymywać cząsteczki, pęcherzyki powietrza, mikroorganizmy, powiązane z nimi endotoksyny i powiększone kropelki lipidów.

Metody postępowania z cząstkami stałymi, powyżej 10 µm w roztworach do terapii dożylnej, są regulowane przez Farmakopee Europejską. Niestety, ciągle brak jest protokołów postępowania, przy występowaniu mniejszych cząstek w roztworach i kiedy cząstki, zostały przypadkowo wytworzone podczas przygotowywania i podawania roztworów pacjentowi. Pacjentom intensywnej terapii, którzy otrzymują wiele wlewów dożylnych, można zatem podawać do miliona cząstek dziennie w przypadku braku filtrów dożylnych. Wstrzyknięte cząstki mogą prowadzić do zaburzeń mikrokrążenia i upośledzenia przepływu mikronaczyniowego w ważnych narządach, co skutkuje dysfunkcją narządów u pacjentów OIOM.

Filtry dożylne zatrzymują cząstki za pomocą konwencjonalnych mechanizmów bezpośredniego przechwytywania. Ponadto cząstki stałe mogą być zatrzymywane przez bezwładnościowe wniknięcie w membranę lub przechwytywanie dyfuzyjne, gdzie występuje efekt ładunku elektrostatycznego.

Szacunkowa częstotliwość, występowania zatorowości powietrznej naczyń (VAE) związanej z cewnikami żylnymi centralnymi (CVC) różni się w zależności od badania i wynosi od 1 na 47, do 1 na 3000 zdarzeń cewnikowania lub od 0,1% do 2% na pacjenta. Podczas, gdy częstość występowania tego powikłania może być niska, wskaźniki śmiertelności przypisywane zatorom powietrznym naczyń żylnych związanym z cewnikami CVC wahają się od 23% do 50%.

Hydrofobowe membrany odpowietrzające w filtrach dożylnych in-line, umożliwiają skuteczną eliminację powietrza, które może zostać wciągnięte podczas infuzji (np. z powodu odgazowania, odłączenia itp.) i chronią przed zatorami powietrznymi u pacjentów. Wyniki badań pokazują, że filtry mogą eliminować wciągnięte powietrze zarówno w pozycji pionowej, jak i poziomej.

Roztwory do żywienia pozajelitowego zawierające lipidy, są często uważane za idealne podłoże do wzrostu mikroorganizmów, a ich powolne podawanie w temperaturze pokojowej, daje możliwość namnażania się mikroorganizmów i powodowania skutków ubocznych.

Filtry dożylne 1,2 mikrometra, mają możliwość zatrzymywania przypadkowych mikroorganizmów o rozmiarze powyżej 1,2 µm, takich jak gatunki Candida.
Filtry dożylne 0,2 µm mogą zatrzymywać mniejsze przypadkowe mikroorganizmy, które mogą obejmować Staphylococcus epidermidis i Escherichia coli.

Badania wykazały, że bakterie Gram-ujemne mogą się rozmnażać i wydzielać endotoksynę w roztworach dożylnych. Nieumyślne wstrzyknięcie niesterylnych płynów, zanieczyszczonych endotoksynami występuje bardzo rzadko, ale zbadano przypadki szpitalne, w których endotoksyna w roztworach dożylnych prowadziła do niepożądanych reakcji, a nawet śmierci. Dodatnio naładowana membrana Posidyne™ (+) zatrzymuje endotoksynę dzięki wiązaniu się z ujemnym ładunkiem endotoksyn (-).

Utrzymanie stabilności roztworów, do żywienia pozajelitowego zawierających lipidy jest bardzo ważne, ponieważ ich zmiana lepkości, może spowodować zlewanie się cząstek lipidowych, co spowoduje, że wielkość cząstek przekroczy 5 µm. Jeśli wielkość cząstek przekroczy 5 µm, pacjenci mogą być narażeni na niedrożność naczyń włosowatych płuc i zatory tłuszczowe. Filtry dożylne 1,2 µm mają możliwość zatrzymania kropelek lipidów o wielkości powyżej 1,2 µm.